Zasada Wzajemnego Uznawania Towarów

Wprowadzenie towaru na rynek europejski ma stać się jeszcze łatwiejsze. Zapewnia to zasada wzajemnego uznawania towarów, która wynika z przepisów unijnych. Umożliwia swobodny przepływ towarów w sytuacji braku przepisów harmonizacyjnych UE, które często okazywały się przeszkodą dla handlu transgranicznego. W konsekwencji, zasada ta odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego Unii. Mimo, że prace nad krajową ustawą wciąż trwają, przepisy unijne już obowiązują w Polsce. W dzisiejszym artykule wskażemy:

• na czym polega zasada wzajemnego uznawania towarów?
• kiedy zasada wzajemnego uznawania nie obowiązuje?
• czym jest oświadczenie o wzajemnym uznawaniu?

Istota zasady wzajemnego uznawania

Od 2019 roku każde państwo członkowskie Unii Europejskiej jest zobowiązane umożliwić wprowadzenie na swój rynek towaru, który zgodnie z prawem został już wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim UE.

Krótko mówiąc – oznacza to, że towar, który spełnił wymagania krajowe danego państwa –  jest bezpieczny dla każdego europejskiego konsumenta.  Państwo członkowskie nie może zakazać sprzedaży na swoim terytorium towarów, które zgodnie z prawem wprowadzono do obrotu w innym państwie członkowskim. Nawet jeśli przepisy techniczne, dotyczące towarów różnią się od siebie – produkt może zostać wprowadzony.

Kiedy zasada wzajemnego uznawania nie obowiązuje?

Zasada wzajemnego uznawania nie ma charakteru bezwzględnego. W szczególności, zasada nie obowiązuje, gdy jest to uzasadnione względami:

• ochrony własności przemysłowej i handlowej;
• moralności publicznej;
• porządku publicznego;
• bezpieczeństwa publicznego;
• ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrony roślin;
• ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej.

Dodatkowo, ewentualny brak zgody na wprowadzenie towaru może nastąpić z innych powodów. Na przykład, gdy władze danego państwa zamierzają podjąć środki ograniczające w odniesieniu do danego produktu, zgodnie z krajowymi przepisami technicznymi. Jednak taki zakaz musi być uzasadniony i zgodny z zasadą proporcjonalności.

Oświadczenie o wzajemnym uznawaniu

Jakie działania podjąć, jeśli jako przedsiębiorca zamierzasz wprowadzić towar na rynek konkretnego państwa? Dobrą praktyką jest sporządzenie oświadczenia woli. Mimo, że nie ma ono charakteru obligatoryjnego, w praktyce często okazuje się bardzo pomocne. Celem oświadczenia jest wykazanie przed organami państwa, na którego rynek zamierzasz wprowadzić dany towar, że został on wprowadzony do obrotu zgodnie z prawem innego państwa członkowskiego. W przypadku polskiego przedsiębiorcy, zgodnie z przepisami polskimi. A więc, w oświadczeniu powinieneś potwierdzić, że Twój towar został wcześniej, zgodnie z prawem wprowadzony na rynek krajowy.

Oświadczenie składa się z dwóch części, a jego wzór znajdziesz w załączniku do rozporządzenia (UE) 2019/515.

Pamiętaj aby sporządzić oświadczenie w jednym z języków urzędowych Unii. Natomiast jeśli zamierzasz wprowadzić towar na rynek innego państwa członkowskiego (państwa przeznaczenia), przygotuj oświadczenie lub jego tłumaczenie w języku obowiązującym w tym państwie.

Punkt Kontaktowy do Spraw Produktów (PCP)

Aby umożliwić przedsiębiorcom wprowadzenie towarów na dowolny rynek europejski, w każdym państwie członkowskim UE utworzono Punkty Kontaktowe do Spraw Produktów (PCP). Udzielają one w terminie 15 dni roboczych, bezpłatnych informacji dotyczących stosowania zasady wzajemnego uznawania towarów z obszaru niezharmonizowanego. Kontaktując się z jednostką, udzieli Ci ona informacji, które dotyczą:

• polskich przepisów technicznych (ustaw, rozporządzeń) określających różne wymagania w odniesieniu do różnych kategorii towarów z obszaru niezharmonizowanego;
• procedur uprzedniego zezwolenia. A mianowicie obowiązku uzyskania zezwolenia jeszcze przed wprowadzeniem na polski rynek określonych kategorii towarów w ramach stosowania zasady wzajemnego uznawania;
• danych kontaktowych krajowych organów przeprowadzających ocenę towarów. W tym jednostek akredytowanych, których raporty z przeprowadzonych badań i wydane certyfikaty są uznawane na terenie Unii Europejskiej;
• środków zaskarżenia i procedur odwoławczych w przypadku pojawienia się sporu między właściwymi organami a podmiotem gospodarczym, związanego z dokonaną oceną lub kontrolą danego towaru;
• wskazania danych kontaktowych Punktów Kontaktowych ds. Produktów działających w innych państwach członkowskich.

Zasada Wzajemnego Uznawania Towarów – podsumowanie

Mimo, że zasada wzajemnego uznawania towarów wynika jedynie z przepisów unijnych, ma zastosowanie w Polsce. Trwa proces legislacyjny dotyczący polskiej ustawy, która służy wdrożeniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/515 z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie wzajemnego uznawania towarów.

Nowo tworzona ustawa będzie miała wpływ na wszystkich polskich przedsiębiorców, w tym na małych i średnich, którzy będą mogli wykorzystywać oświadczenie o wzajemnym uznawaniu. Dzięki temu będą oni mieli prostszy dostęp do towarów i do rynków innych państw członkowskich. Dodatkowo skróci się czas konieczny na wykonanie czynności związanych z oceną towaru i wejściem na rynek.