Zlecenie transportowe a spedycyjne

Mianem spedytora nazywamy przedsiębiorcę, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się organizacją przewozu przesyłek, na podstawie zlecenia spedycyjnego. Natomiast w ramach zlecenia transportowego dokonuje się samego przewozu przesyłki, której dokonuje przewoźnik. Bardzo często jednak zdarza się, że zlecenia spedycyjne dotyczą tylko przewozu ładunku, dlatego przyjmują charakter zlecenia transportowego. Odróżnienie od siebie tych dwóch zleceń w praktyce ma bardzo istotne znaczenie, zwłaszcza gdy dojdzie do uszkodzenia ładunku. Spedytor oraz przewoźnik ponoszą bowiem różną odpowiedzialność w tym zakresie. W związku z tym, w dzisiejszym artykule przedstawimy, czym charakteryzuje się zlecenie transportowe, a czym zlecenie spedycyjne.

Z tego wpisu dowiesz się:

• W jaki sposób definiuje się zlecenie transportowe?
• Czym jest zlecenie spedycyjne?
• Na czym polega zasadnicza różnica między tymi dwoma rodzajami zleceń?

Zapraszamy do lektury.

Zlecenie transportowe

Zlecenie transportowe jest ofertą na wykonanie usługi przewozu danego ładunku w określonym terminie z miejsca A do miejsca B, za określone w zleceniu wynagrodzenie. Zatem jest to nic innego, jak umowa przewozu, w której określa się wszystkie warunki współpracy pomiędzy zleceniodawcą a przewoźnikiem.

W szczególności należy zwrócić uwagę na fakt, że to na przewoźniku ciąży odpowiedzialność dostarczenia przesyłki w bezpieczny i zgodny z warunkami umowy sposób. Odpowiada on za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki, które powstało od momentu przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania. Dodatkowo może on ponieść konsekwencje za opóźnienie w przewozie przesyłki.

Ze względu na to, zawsze warto zadbać o to, by zlecenie transportowe odbywało się na podstawie udokumentowanego pisma.

Zlecenie spedycyjne

Zlecenie spedycyjne to także oferta, ale dotycząca już znacznie szerszego zakresu. Dotyczy ona bowiem nie tylko samego przewozu, ale całej organizacji związanej z przetransportowaniem towaru. W konsekwencji w ramach spedycji najczęściej dokonuje się usług związanych z:

• przygotowaniem przesyłki do przewozu,
• wyborem przewoźnika,
• załadowaniem przesyłki,
• wystawieniem listu przewozowego i innych niezbędnych dokumentów związanych z transportem,
• podpisaniem umowy przewozu z przewoźnikiem,
• ubezpieczeniem przesyłki.

W tym przypadku spedytor ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki, ale w czasie od jej przyjęcia aż do wydania przewoźnikowi, dalszemu spedytorowi, dającemu zlecenie lub innej osobie przez niego wskazanej. Warto zauważyć, że spedytor powinien kierować się należytą starannością, dokonując wyboru podmiotów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia. Będzie to dotyczyło m.in. przewoźników czy dalszych spedytorów.

Powszechny problem w branży TSL

Przyjęcie zlecenia transportowego zamiast zlecenia spedycyjnego to bardzo częsty problem w branży transportowej. Mimo że pozornie kwestie te nie mają większego znaczenia – wspólnym celem obu zleceń jest transport towaru – spedytor i przewoźnik ponoszą różną odpowiedzialność za powierzony towar. Zlecenie transportowe i spedycyjne związane są bowiem z odmiennymi konsekwencjami prawnymi.

Przedsiębiorcy często uważają, że skoro specjalizują się wyłącznie w usługach spedycyjnych, nie będą mogli ponosić odpowiedzialność w razie ewentualnych szkód, jak przewoźnik. Niestety kwestia ta nie jest tak oczywista i nie wynika jedynie z tego, w czym specjalizuje się firma. W momencie gdy usługi spedytora sprowadzają się wyłącznie do pełnienia funkcji przewoźnika, będzie on odpowiadał za szkody na takich samych zasadach jak przewoźnik.

Zlecenie transportowe a spedycyjne

Zgodnie z tym, o czym wspomnieliśmy powyżej, oba zlecenia różnią się od siebie przede wszystkim zakresem odpowiedzialności. W zleceniach spedycyjnych odpowiedzialność spedytora jest ograniczona. Nie ponosi jej za kolejnych spedytorów i przewoźników. Nie odpowiada za rezultat, a jedynie za zachowanie nienależytej staranności przy wyborze podmiotów biorących udział w wykonaniu zlecenia i wykonywaniu swoich obowiązków. Przewoźnik natomiast, czy to faktyczny, czy umowny, zawsze będzie odpowiadać za rezultat, jakim jest dowiezienie przesyłki do miejsca przeznaczenia.

Często podkreśla się, że jeżeli przyjmuje się ofertę, w której mowa jest tylko o przewozie rzeczy (a żadne czynności dorozumiane nie wskazują na istnienie dodatkowych postanowień umownych, obejmujących usługi związane z przewozem), jest to umowa przewozu, a nie umowa spedycji. Co istotne, spedytor nie może bronić się nieposiadaniem uprawnień czy środków do wykonywania przewozu, jeśli przyjął zlecenie transportowe.

Podsumowanie

Poprzez przyjęcie zlecenia o charakterze wyłącznie transportowym, przedsiębiorca spedycyjny staje się przewoźnikiem. Wówczas powstaje ryzyko, że w przypadku wystąpienia szkody spedytor nie będzie mógł korzystać z ochrony polisowej, albowiem zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spedytora, a nie przewoźnika. Towarzystwo ubezpieczeniowe odmówi wówczas wypłaty odszkodowania z tytułu ewentualnej szkody. Odróżnienie tych dwóch rodzajów zleceń ma zatem niebagatelne znaczenie.